ห้องเรียนที่ 3 พืชที่ศึกษา สร้อยอินทนิล
ชื่อไทย สร้อยอินทนิล
ชื่ออื่น ๆ ช่ออินทนิล ปากกา น้ำผึ้ง คาย ย่ำแย้ ช่องหูปากกา
ชื่อสามัญ Bengal Clock Vine , Blue Trumpet , Sky Flower , Sky Vine
ชื่อวิทยาศาสตร์ Thunbergia grandiflora. Roxb.
วงศ์ THUNBERGIACEAE
นิเวศวิทยา ถิ่นกำเนิดอินเดียตอนเหนือ พม่าและไทย ในประเทศไทยพบได้ทั่วไปตามป่าดิบ และป่า
เบญจพรรณชื้น
การขยายพันธุ์ การปักชำ หรือแยกหน่อ
ลักษณะทั่วไป เป็นไม้เถาเลื้อย เนื้อไม้แข็ง เถาที่มีอายุน้อยเป็นเหลี่ยม ต้องอาศัยสิ่งอื่นพาดพัน เมื่อมีค้างหรือซุ้มให้พาดพันจะให้ร่มเงาได้ดีมาก ดอกเป็น ช่อห้อยย้อยทอดลงสวยงามมาก
เปลือก เปลือกสีน้ำตาล แตกเป็นร่องตื้นๆ และลอกออกเป็นสะเก็ดบางๆ เล็กๆ ต้นที่มีอายุน้อยเปลือกเรียบ สีเขียวเข้ม
ใบ ใบเดี่ยว ออกเป็นคู่ตรงกันข้าม รูปไข่หรือค่อนข้างกลม หรือแกมรูปหัวใจ ขอบใบหยักเว้าตื้นๆ 5-9 แฉก ปลายแหลม โคนใบเว้ารูปหัวใจ เส้นใบ 3-5 เส้น ออกจากโคนใบและแตกแขนงสานกันเป็นร่างแห ใบอ่อนสีเขียวอ่อน ใบแก่สีเขียวเข้ม แผ่นใบค่อนข้างหนา กว้าง 9-12 เซนติเมตร ยาว 8-11 เซนติเมตร ก้านใบยาว 4-5 เซนติเมตร ทั้งก้านใบและแผ่นใบมีขนปกคลุม สากระคายมือ
ดอก ดอกเดี่ยว สีม่วงอมฟ้า หรือสีฟ้า ออกเป็นช่อกระจะยาวตามซอกใบ ห้อยย้อยลงเป็นสายยาว .80-1.0 เมตร กลีบเลี้ยงหรือใบประดับขนาดใหญ่ 2 กลีบ สีเขียวอ่อน ประจุดดำเล็ก ๆ รูปขอบขนานหรือรูปโล่ ปลายมนแหลม กว้าง 1.5-2.0 เซนติเมตร ยาว 2.5-3.0 เซนติเมตร จะหลุดร่วงเมื่อดอกบาน กลีบดอกโคนเชื่อมติดกันเป็นหลอด และหยักคอดที่โคนหลอด ภายในหลอดสีเหลืองนวล ปลายแยกออกเป็น 5 กลีบ รูปขอบขนานหรือรูปโล่ ปลายมน ขอบกลีบบิดย้วยและหยักเล็กน้อย กว้าง 2.7-3.2 เซนติเมตร ยาว 2.5-3.0 เซนติเมตร สีฟ้าหรือฟ้าอมม่วง มีหนึ่งกลีบที่มีสีม่วงเข้มแต้มอยู่ที่โคนกลีบ เกสรเพศผู้ 4 อัน และเกสรเพศเมียอยู่ในหลอด ดอกบานเต็มที่กว้าง 7-8 เซนติเมตร ทะยอยบานจากโคนช่อไปยังปลายช่อดอก ออกดอกตลอดปี
ผล ผลแห้งแตก โคนผลค่อนข้างกลม ปลายเป็นจะงอยคล้ายปากนก ผลแก่ สีน้ำตาลเกือบดำ แตกออกเป็น 2 ซีกจากปากจะงอย โดยทั่วๆ ไปสร้อยอินทนิลจะไม่ติดผลและเมล็ด
ประโยชน์ ปลูกเป็นไม้ดอกไม้ประดับตามซุ้มบ้าน เปลือกเถาและรากใช้พอกแก้ช้ำบวม ตำพอกแผล แก้อักเสบ ใบชงดื่มแก้ปวดท้อง